Η Μαγευτική Βιβλιοθήκη Κοραή
Η Βιβλιοθήκη Κοραή είναι ένα από τα στολίδια που κοσμούν την πολιτιστική αλλα και πνευματική ζωή του νησιού της Χίου. Η βιβλιοθήκη Κοραή αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες βιβλιοθήκες της Ελλάδος και από τελεί το πνευματικό παιδί του Αδαμάντιου Κοραή. Ιδρύθηκε το 1792 και φιλοξένησε στην αρχή βιβλία κυρίως του Αδμάντιου Κοραή και φίλων του, κυρίως Ελλήνων λογίων του εξωτερικού.
Με την φροντίδα του εμπλουτιζόταν από την ετήσια εισφορά 3000 γροσίων της Κοινότητας για αγορά νεοεκδοθέντων συγγραμμάτων, καθώς και από τη συνδρομή των φιλελλήνων σοφών της Ευρώπης, που ανταποκρινόμενοι στην έκκληση του Κοραή έστελναν δωρεάν τα πολύτιμα έργα τους.
Στη Βιβλιοθήκη Κοραή η αύξηση του αριθμού των βιβλίων οδήγησε στην ανοικοδόμηση μεγαλοπρεπούς και ευρύχωρου κτηρίου το 1817. Ήταν “στερεώς εκτισμέvη με λίθους και θολοσκεπής με μακράς καμάρας”, σημειώνει ο Marsellus και το κόστος της κατά τον Αλ. Βλαστό ανήλθε σε 80.000 γρόσια.
Η βιβλιοθήκη ήταν “Δημόσιος, κοινή όχι μόνον εις τους κατοίκους της νήσου, αλλά και εις τους παρεπιδημoύvτας”. Υπολογίζεται ότι πριν το 1822 το περιεχόμενό της ξεπερνούσε τους 20.000 τόμους. Όλα αυτά έγιναν στάχτη στη φοβερή καταστροφή από τους Τούρκους.
Οι Χιώτες της διασποράς πάλι ανέλαβαν το κόστος της ανοικοδόμησης νέου κτηρίου. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, το1885, η Βιβλιοθήκη Κοραή απέκτησε στέγη στο σημείο που βρίσκεται σήμερα. Φωτογραφίες της εποχής απαθανάτισαν την πρώτη μορφή του νεοκλασικού κτηρίου, με τις κολώνες από θυμιανούσικη πέτρα και το αέτωμα στην πρόσοψη.
Το 1933 προστέθηκε το αναγνωστήριο και το υπόγειο με τις βιβλιοθήκες. Στο μεταξύ το 1928 αναγνωρίστηκε από την Ελληνική Πολιτεία ως ανεξάρτητη του Γυμνασίου με το επίσημο όνομα Δημόσια Βιβλιοθήκη Χίου Κοραής
Από το 1948 αρχίζουν οι δωρεές της οικογένειας Αργέντη, για την ανακαίνιση του κτηρίου και την προσθήκη ορόφου και νέων αιθουσών.
Χρονολόγιο
1792 Ίδρυση της Σχολής της Χίου. Η Βιβλιοθήκη ως παράρτημά της.
1811 Επιστολή του Αδ. Κοραή στους Επιτρόπους της Σχολής για εμπλουτισμό της Βιβλιοθήκης. Οι ενέργειεςτου Αδ. Κοραή συνεχίζονται αδιαλείπτως.
1817 Ανοικοδόμηση μεγαλοπρεπούς κτηρίου για τη στέγαση του μεγάλου αριθμού των βιβλίων.
1822 Ολοσχερής καταστροφή από τους Τούρκους. Χιλιάδες τόμοι έγιναν στάχτη.
1825 Διαθήκη του Αδ. Κοραή με την οποία κληροδοτεί την προσωπική του βιβλιοθήκη στη Χίο.
1850 Παράδοση στηΧίο των 3000 βιβλίων και των χειρόγραφων του Κοραή.1858 Δωρεά συλλογής Ιωάννη Ανδρεάδη.
1870 Ανέγερση νέου κτηρίου κοντά στο Γυμνάσιο.
1871 Ανάθεση στο Ν. Πολίτη της ταξινόμησης των 11000 τόμων της βιβλιοθήκης και της σύνταξης του καταλόγου.
1881 Καταστροφή του κτηρίου από το φοβερό σεισμό.
1885 Ανέγερση νέου κτηρίου στη σημερινή θέση.
1928 Αναγνώριση της Βιβλιοθήκης από την Ελληνική Πολιτεία ως ανεξάρτητης του Γυμνασίου με το επίσημο όνομα Δημόσια «Βιβλιοθήκη Χίου Κοραής».
1933 Προσθήκη του Αναγνωστηρίου.
1948 Ανακαίνιση του κτηρίου από την οικογένεια Αργέντη.
1962 Εγκαίνια αιθουσών για τη στέγαση Λαογραφικού Μουσείου.
1978 Επέκταση, τροποποίηση και. διαμόρφωση του σημερινού κτηρίου με δαπάνη Π. Φ. Αργέντη.
1993 Παραχώρηση του κτηρίου του παλαιού Παρθεναγωγείου. Σχέδια επέκτασης της Βιβλιοθήκης.